آینده کتاب چاپی در دنیای دیجیتال و تفاوت رسانه‌ها
در روزگار و عصر دیجیتالی قرار داریم که ابزارهای الکترونیک به سرعت در حال گسترش هستند و تمام جنبه‌های زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است. پیدایش کتاب‌های الکترونیک و صوتی تحول شگرفی در صنعت طبع و نشر ایجاد و حداقل اینکه فرصت‌های برابری برای نوشتن و مطالعه کتاب‌ها ایجاد کرده است.
نویسنده‌ها برای چاپ کتاب شان نیازی به مراحل پیچیده سال‌های قبل برای چاپ کتاب ندارند و خوانندگان کتاب‌ها نیز به سادگی با یک اینترنت معمولی به کتاب‌ها دسترسی دارند. سرعت دسترسی و انتشار آنقدر بالا رفته که تنها از پروسه نوشتن تا خواندن ممکن است چندساعتی بیشتر نگذشته باشد.
با تمام این تسهیلات و فرصت‌ها هنوز هم مقالات بسیاری درباره تهدیدهای تکنولوژی نوشته می‌شود که از نابود شدن صنعت چاپ کتاب صحبت می‌کنند. البته آمارهای مربوط به چاپ کتاب نیز تا حدودی گویای این مطلب است ولی باید به این سوال پاسخ داده شود که آیا واقعاً آینده صنعت چاپ کتاب با نابودی همراه است. چندی پیش مجله فوربس مقاله‌‌ای منتشر کرد که با واکنش شدید کاربران شبکه اجتماعی توئیتر مواجه شد. نویسنده این مجله مشهور اعتقاد داشت فروشگاه‌های آنلاین کتاب مثل آمازون بالاخره کتابخانه‌ها را نابود خواهند کرد و چیزی به نام کتابخانه و محل نگهداری کتاب نخواهیم داشت. گستره وسیع کاربران معترض به این مقاله در این حد بود که بحث‌هایی درباره آینده صنعت چاپ کتاب در دنیای دیجیتال داغ شود. همه از خودشان می‌پرسند که آیا ممکن است کتاب قربانی ابزارهای کتاب‌‌خوان الکترونیک شوند.
وقتی به این موضوع از جنبه رسانه نگاه کنیم شاید موضوع تا حدودی حل شود. حقیقت این است که کتاب‌ها در کنار ابزارهای دیجیتال کارآیی کافی ندارند ولی یک رسانه جداگانه محسوب می‌شوند. هرچند کتاب‌های الکترونیک ساده‌تر از انواع چاپی به اشتراک گذاشته می‌شوند و ساده‌تر خریداری می‌شوند ولی باید گفت که جامعه به رسانه‌های مختلفی نیاز دارد. شاید در سال‌های قبل کتاب و حتی روزنامه تنها ابزارهای رسانه‌ای جوامع بودند ولی نمی‌توان رسانه‌های جدید شیشه‌ای مثل کیندل، آیپد و تبلت‌ها را انکار کرد. با این وجود هرچند رسانه‌های چاپی مثل کتاب و روزنامه قدیمی شده‌اند ولی با پیشرفته‌ترین ابزارهای دیجیتال نیز مورد نیاز جامعه است.
«برایان گودمن» خبرنگار و مفسر روزنامه هافینگتون پست مقاله‌های بسیاری درباره تکنولوژی و ورود آن به صنعت چاپ نوشته است. او اعتقاد دارد با وجود اینکه خیلی‌ها فکر می‌کنند کتاب چاپی با وجود ابزارهای الکترونیک منسوخ شده است ولی باید گفت که ما درباره انتقال اطلاعات به انسان صحبت می‌کنیم. وقتی سروکار با انسان باشد نباید احساساتش را نادیده گرفت. ابزارهای دیجیتال درست است که اطلاعات را سریع منتقل می‌کند ولی قادر به ایجاد احساسی که کتاب‌های چاپی و قدیمی به انسان منتقل می‌کند، نیستند. وی اعتقاد دارد شاید این مهم‌ترین دلیل این مسئله باشد که هیچ وقت کتاب‌های چاپی در دنیای دیجیتال مرگ را تجربه نخواهند کرد. البته کشمکش بین رسانه دیجیتال و چاپی همچنان ادامه خواهد داشت ولی به نظر می‌رسد هیچ کدام دیگری را تحت تاثیر قرار نخواهد داد چون انسان به هر دو این رسانه ها نیاز دارد.
«کوین جانسون» مدیر بازاریابی سایت کانفیدنت رایترز اعتقاد دارد دنیای دیجیتال هرقدر هم جذاب باشد ولی جایگاه چاپ همچنان حفظ خواهد شد چون استانداردهای خاص خودش را دارد که ابزارهای دیجیتال از آن بی بهره هستند. البته مطمئن هستیم که بیشتر نیازهای اطلاعاتی بشر از طریق کتاب‌های الکترونیک و احتمالاً تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر رفع خواهد شد ولی کتاب چاپی به سرنوشت خود انسان ارتباط پیدا می‌کند. ضعف یک رسانه نمی‌تواند توجیه و دلیل قدرت رسانه دیگر باشد و باید مطمئن بود که کتاب‌های چاپی با وجود ضعف خودش در دنیای دیجیتال همچنان حیات داشته باشد.
