کاغذسنگ جذاب اما شکست خورده
دبیر سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا گفت: جدید و جالب بودن کاغذی که در آب و آتش از میان نمی‌رود باعث شد که کاغذ سنگی حداقل در ابتدا، جذابیت داشته باشد اما در عمل بازار از آن استقبال نکرد. بسیاری از چاپخانه‌داران هم از پذیرش این نوع کاغذ خودداری می‌کنند.
آژانس خبری چاپ و بسته بندی ایران، چگونه می‌توان گرانی و کمبود کاغذ را برطرف کرد. از قرار معلوم وجود معادن پرشمار در ایران باعث شده است که مدیران و سیاست‌گذاران به تولید کاغذ از سنگ رو آورند. در چند سال اخیر شاهد حمایت همه‌‌جانبه دولتمردان از واحدها و کارخانجات تبدیل سنگ‌آهک به کاغذ بودیم. رهاورد این حمایت برای بازار کاغذ کشور چه بوده است؟ چه مقدار از نیاز بازار توسط این کارخانجات تامین می‌شود؟ آیا این محصول توانسته است با استقبال بازار مواجه شود؟ برای بررسی این موضوع با دبیر سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا به گفتگو نشستیم.
صدور بیش از ۱۲۰ مجوز
مهشید پورداد، دبیر سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا در پاسخ این سوال گفت: «تولید این نوع کاغذ، ارزان و آسان است بنابراین بسیاری از افراد به آن رو آورده‌اند. مشخص نیست آیا از فضای واقعی این کسب‌وکار اطلاع دارند یا صرفاً برای دریافت وام و تسهیلات، وارد این حوزه می‌شوند. آمار دقیقی وجود ندارد اما تاجایی که ما می‌‌دانیم در این زمینه بیش از ۱۲۰ مجوز صادر شده است. البته فقط ۵ واحد به بهره‌برداری رسیده است. از این میان، فقط دو واحد به عضویت سندیکای تولیدکنندگان کاغذ درآمده‌اند.
وزن سه برابری کاغذ سنگی
پورداد درباره کیفیت این نوع کاغذ گفت: این کاغذ ممکن است چند قرن ماندگاری داشته باشد. آب و حرارت هم نمی‌تواند به آن صدمه بزند. اگر منظور از کیفیت، این قبیل موارد باشد باید گفت که کیفیتی عالی دارد اما با ذهنیتی که مردم از کاغذ دارند کاملاً متفاوت است. بیشتر ما با شنیدن کلمه کاغذ، به یاد محصولی می‌افتیم که از سلولز ساخته شده و به آسانی به چرخه طبیعت باز می‌گردد. از طرف دیگر وزن کاغذ سنگی حدود سه و نیم برابر کاغذ معمولی است. وزن کتاب معمولی را احساس نمی‌کنید ولی اگر وزن آن سه برابر شود قطعاً ناخوشایند خواهد بود. بنابراین این کتاب به خصوص برای کودکان مناسب نیست و از آن برای تولید کتب درسی استفاده نشده است. وزن کتاب معمولی ساخته شده با کاغذ سنگی حدود ۴ کیلوست. وزن کتاب‌های قطور به ۱۲ کیلو هم می‌رسد.
مشتری فقط یک بار خواهد خرید
دبیر سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا گفت: استفاده از این کاغذ برای اقلامی مثل نقشه‌های گردشگری عالی است ولی برای تولید کتاب، مطبوعات و جزوات، نه تنها مناسب نیست بلکه وزن بالای آن به مچ دست و گردن، فشار وارد می‌کند. زوم‌کن و پوشه از جمله اقلام دیگری هستند که تولید آنها با کاغذ سنگی منطقی است اما باید به عامل اشتغال و اشتغال‌آفرینی هم توجه داشت. مشتری که این نوع اقلام را سفارش می‌دهد تا چندصد سال، بی‌نیاز می‌شود. به‌این‌ترتیب، تولید در نقطه‌ای متوقف می‌شود و اشتغال‌آفرینی و توسعه بیشتر کار، رخ نمی‌‌دهد. کاغذ سلولزی است که به اشتغال پایدار منجر می‌شود.
بازار استقبال نکرد
مهشید پورداد در ارتباط با بازار این محصول گفت: تولیدکنندگان به ناچار باید ابتدا سفارش بگیرند و متناسب با آن تولید کنند. فروش این محصول بسیار سخت است. مثل کاغذ سلولزی نیست که نیاز بازار، پایان نداشته باشد و بتوان به هر مقداری تولید کرد. در چین از این کاغذ برای بسته‌بندی‌های خاص و تجملی استفاده می‌شود. بازار از این محصول استقبال نکرد. جدید و جالب بودن کاغذی که در آب‌وآتش از میان نمی‌رود باعث شد که اوایل، جذابیت داشته باشد اما در عمل بازار از آن استقبال نکرد. بسیاری از چاپخانه‌داران هم از پذیرش این نوع کاغذ خودداری کردند چون معتقد هستند که به دستگاه‌های چاپ آسیب می‌زند. زبری ماده اولیه استفاده‌شده و رسوب تدریجی آن در دستگاه‌ها، باعث تخریب ماشین‌آلات می‌شود. اتحادیه قصد داشت زمینه صادرات کاغذ سنگی را فراهم کند اما وقتی در بازار داخلی، تقاضایی وجود ندارد صادرات هم آسان نخواهد بود.
وی افزود:متاسفانه هیچ مشورتی نشد و صمت بدون کار کارشناسی و پژوهشی و صرفاً برای بالا بردن آمار تولید به این واحدها مجوز داده است. نتیجه آن شد که اکثریت قریب به اتفاق واحدها در استان‌هایی مثل آذربایجان، مرکزی و همدان به حالت تعطیل یا نیمه تعطیل درآمده‌اند. به عنوان تشکل تولیدکنندگان کاغذ و مقوا از این محصول حمایت نمی‌کنیم چون سلامت جامعه و اشتغال پایدار را در اولویت قرار می‌دهیم.
سفارش لطمه می‌بیند
همچنین بهمن پورمند، نایب‌رئیس پیشین اتحادیه چاپخانه‌داران هم در این باره گفت: بازار از این کاغذ استقبال نکرد. نمونه‌ای از کاغذ را برای تست آوردند اما موردتائید من نبود. زبری کاغذ باعث می‌شود به لاستیک ماشین‌آلات چاپ آسیب بزند. این کاغذ بسیار سنگین است و جوهر چاپ به راحتی روی آن خشک نمی‌شود بنابراین سفارش، لطمه می‌بیند گسترش نیوز
