نوشته‌ها

ارتقاء کیفیت کاغذ داخلی نیازمند عزم ملی است

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: شرایط چاپ و نشر کشور یکی از مسائلی است که نقطه نظرات بسیاری در رابطه با آن وجود داشت از راه اصلاح صنعت چاپ که این روزها از فرسودگی رنج می‌برد تا توسعه قطعات، مواد اولیه و دستگاه‌های چاپ همگی از جمله موضوعاتی هستند که باید به آنها پرداخت و علاج مشکلات این صنعت را پیدا کرد.

به همین بهانه با سید غلامرضا حسینی مدیرعامل مرکز چاپ و نشر واژه پرداز اندیشه به درباره شرایط این صنعت به گفتگو پرداختیم.

مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:

* آقای حسینی شرایط صنعت چاپ در کشور و مقایسه با فناوری روز دنیا چگونه است؟

روزآمدی فناوری‌های جدید در صنایع مختلف با سرعتی جهش‌گونه در حال انجام است، در این راستا صنعت چاپ هم از این قاعده مستثنا نیست، البته به دلایل مختلف از جمله عدم احساس ضرورت، همچنین هزینه‌های بالای واردات دستگاه‌های جدید، تحریم‌های ظالمانه و سرانه‌ی پایین سود حاصل از سرمایه‌گذاری صنعت باعث شده در مجموع صنعت چاپ در ایران به ویژه در چاپ اُفست یک صنعت فرسوده به حساب بیاید. البته چرایی این مسأله از جنبه‌های مختلف دیگری نیز قابل کنکاش و بررسی است.

* راه اصلاح صنعت چاپ که از فرسودگی رنج می‌برد چیست؟

اصلی‌ترین راه حل برای نوسازی و روزآمدی ناوگان صنعت چاپ، ایجاد چرخه‌ی سودآوری مناسب است، به عنوان مثال اگر در سایر صنایع تولیدی رویکرد از خام فروشی تغییر پیدا نماید، صنعت بسته‌بندی مدرن به دلیل ایجاد ارزش افزوده بر کالا یک امر ضروری خواهد شد و حتماً این موضوع به اقتصاد چاپ کمک خواهد نمود و انگیزه صاحبان این صنعت را برای استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا بیشتر خواهد کرد، در عین حال نمی‌توان به نقش دولت‌ها در این زمینه بی اعتنا بود ایجاد تسهیلات بلند مدت و کم بهره، اختصاص ارز با قیمت مناسب و همچنین تلاش برای رفع برخی تحریم‌ها و یا تسهیل در واردات می‌تواند در به روز شدن صنعت چاپ کمک کند.

* ظرفیت داخلی برای توسعه قطعات، مواد اولیه و دستگاه‌های چاپ می‌تواند نیاز ما را مرتفع کند؟

در بخش ساخت قطعات و برخی لوازم یدکی دستگاه‌های چاپ اتفاقات خوبی رقم خورده است و همچنین در ساخت و تولید دستگاه‌های خدمات تکمیلی بالاخص در بخش صحافی موفقیت‌هایی حاصل شده است. اما تا نقطه مطلوب فاصله زیاد است. با توجه به طراحی‌های جدید دستگاه‌ها و تغییر ماهیت آنها از دستگاه‌های صرفاً مکانیکی به دستگاه‌های دارای مدارهای پیچیده الکترونیکی، بردها و درایوهای منحصر به فرد ورود به عرصه‌ی تولید و تعمیر این قطعات نیاز آینده این صنعت است.

* برای بی نیازی از واردات موارد قید شده باید چه کرد؟

لزوماً واردات یک راه حل منفی و غیر حرفه‌ای نیست و در این خصوص باید منافع کشور در نظر گرفته شود، در برخی مواد و کالاها که استراتژیک محسوب نمی‌شوند و عدم تولید آن آسیبی به کشور وارد نمی‌کند و یا تولید و ساخت آن فاقد توجیه اقتصادی است می‌تواند از طریق واردات تأمین شوند. بدیهی است تولید کالاهایی همچون کاغذ، مقوا، زینک، مرکب که می‌تواند به رونق تولید، اشتغال زایی و… کمک کند باید تقویت شوند. به نظر می‌رسد در بخش اقلام مصرفی، صنعت چاپ ظرفیت کافی برای تولید داخلی و با چشم انداز صادرات به سایر کشورها را دارد.

* دولت چه کمکی می‌تواند برای بهبود شرایط صنعت چاپ انجام دهد؟ ببینید صنعت چاپ صنعت گرانی است. برای کاهش هزینه‌ها در تهیه دستگاه‌های مورد نیاز چه پیشنهادی دارید؟

در شرایط فعلی خرید و واردات دستگاه‌های چاپ فارغ از بحث تحریم‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان است به نظر می‌رسد به دلیل میزان سود صنعت چاپ که به نسبت سایر صنایع کمتر است، نیاز به همیاری دولت‌ها ضروری است، ممکن است در شرایط فعلی دولت بتواند با یک طرح منسجم و کارشناسی صنعت چاپ را با یک سرعت مناسب به روزآمدی نزدیک نماید، ولی در صورت عبور از یک دوره زمانی خاص و فرسودگی اساسی در این حوزه، به ویژه در بخش اُفست مشارکت و کمک دولت هم نتواند پاسخگو باشد.

* تحریم چه‌قدر چرخ صنعت چاپ را دچار اخلال کرده است؟

تحریم‌ها سرعت گردش چرخ صنعت چاپ را کند کرده است چرا که امکان خرید و انتقال دستگاه‌های جدید به صورت مستقیم به کشور میسر نیست. در بخش تعمیر و نگهداری نیز هزینه‌های تأمین قطعات و زمان دسترسی به آن با اختلال مواجه می‌شود.

* صنعت چاپ در دنیا صنعت پر سودی است. در ایران چه‌طور است؟

پر سود بودن صنعت چاپ در دنیا به دلیل یک رویکرد فرهنگی قدیمی است و آن هم واقعی بودن قیمت‌هاست. متأسفانه ارائه یارانه‌های متعدد و متنوع به کالاهای فرهنگی در کشور بالاخص در مورد کتاب و همچنین عدم پذیرش و باور به اینکه بسته بندی ارزش افزوده فوق العاده برای محصول ایجاد می‌کند، عمدتاً به این امر به عنوان یک هزینه سربار نگاه شده و همیشه قیمت‌ها در بخش چاپ سرکوب شده است.

عدم وجود قوانین بازدارنده و یا عدم اجرای آن نیز باعث شده شبه چاپخانه‌های زیرزمینی و زیرپله ای در صنعت چاپ به چالشی برای خود صنعت تبدیل شوند و از رشد متوازن آن جلوگیری کنند.

* شما برای تربیت نیروی ماهر و ارتقا جذابیت صنعت چاپ چه پیشنهادی دارید؟

روزآمد شدن صنعت چاپ و تغییر نسل دستگاه‌های مکانیکی این صنعت به دستگاه‌های اتوماتیک و نیمه اتوماتیک دارای فناوری‌های دیجیتال، نیازمند تربیت نیروهای ماهر و متخصص و تحصیل کرده است، این امر خود مشوقی است برای علاقمند شدن جوانان با استعداد و با انگیزه¬ برای کسب دانش و تجربه در این صنعت

* ایران قادر است کاغذ مرغوب تولید کند؟

کاغذ یک کالای استراتژیک است، لذا تولید آن در داخل امری ضروری و قطعی است. بدیهی است در شرایط فعلی کیفیت کاغذ تولید داخل قابل رقابت با نمونه‌های خارجی نیست. برای تحقق ارتقا کیفیت کاغذ تولید داخل نیازمند یک عزم و اراد ه ملی هستیم یعنی تولیدکننده تمام همت خود را برای ارتقا کیفیت صرف نماید. از طرفی صاحبان صنایع چاپ در راستای حمایت از تولید ملی برخی معایب و سختی‌های استفاده از کاغذ ایرانی را تحمل نمایند. همچنین ناشران، استفاده از کاغذ ایرانی را به استفاده از کاغذ خارجی ترجیح دهند و با یک فرهنگ سازی و تعریف دوره زمانی خاص (مثلاً حداکثر سه سال) مخاطب هم با خرید کتاب تولید شده با کاغذ داخلی حمایت خود را اعلام نماید. و دولت هم با تنظیم بسته‌های حمایتی در عرصه تولید کاغذ-چاپ کتاب و مخاطب زمینه سرعت بخشیدن به خودکفایی در تولید کاغذ مرغوب داخلی را فراهم آورد.

کدام کاغذ ها بازیافت نمی شوند؟

۱۱ چیزی که قابل بازیافت نیستند:

۱-کاغذ ریز ریز شده
ریز ریز کردن کاغذ طول الیاف آن را کم کرده و کاغذ را غیر مناسب استفاده مجدد و بازیاف می نماید.به این دلیل،بیشتر مراکز بازیافت پذیرنده کاغذهای ریز ریز شده نیستند.

۲-کاغذ رنگی براق
جداسازی و بازیافت این نوع کاغذ شبیه این است که شما یک جوراب قدیمی قرمز را از میان توده ای جوراب سفید جدا کنید.کاغذ رنگی های براق به بقیه کاغذها رنگ داده و می توانند کل بار کاغذ را خراب کنند.

۳-جعبه های پیتزا
جعبه پیتزا در زمره عمومی ترین محصولات نامناسب قرار دارد.درست است که جعبه پیتزا از مقوا درست شده است،اما چربی پیتزا ماده خام اولیه را آلوده کرده است.شما می توانید بخش های غیر آلوده را جدا نموده و عمل بازیافت را انجام دهید.

۴-شیشه خانه
محصولاتی مثل قاب پنجره،آینه،حباب های روشنایی(لامپ برق) و امثالهم عملا غیر قابل بازیافت و استفاده مجدد در نظر گرفته شده و بهتر است از بازیافت آن ها خودداری گردد.

۵-درب بطری ها
این مواد نمی توانند همراه بطری ها بازیافت شوند چون درب بطری ها از پلاستیک های مختلف و دیگری درست شده اند. به این دلیل که درب بطری ها ذوب نمی شوند، نقطه ذوب پلاستیک ها را پایین آورده و لذا اگر درب بطری ها داخل توده پلاستیک ها باشند کل توده را آلوده می سازند(یعنی متاثر از خود می نمایند)

۶-کاغذ مرطوب
کاغذ مرطوب دارای الیاف آسیب دیده است که بازیافت را سخت یا مشکل می سازد.لذا باید مراقب باشید تا مواد قابل بازیافت به گونه ای نگهداری شوند که اجزای آن ها سالم و ایمن بمانند.

۷-کارتن های آب میوه و شیر
به خاطر اینکه آن ها عموما با لایه نازکی از واکس یا موم پوشیده شده اند غیر قابل بازیافت می باشند.

۸-فنجان های قهوه کاغذی
خیلی ها بر این باورند که فنجان های کاغذی خیلی بهتر از فنجان های ساخته شده از استایروفوم می باشد.این در حالی است که این فنجان ها نیز جهت جلوگیری از نشت دارای پوشش پلاستیکی که آن ها را غیر قابل بازیافت می کند هستند.لذا برای شما بسیار بهتر است که گزینه انتخابیتان لیوان دسته دار معمولی که یکبار مصرف نیست باشد.

۹-کهنه و پوشک مصرف شده بچه
کاغذ و پلاستیک آن ها توسط بیشتر مراکز بازیافت نمی توانند به شکل اولیه بر گردند.

۱۰-قوطی های آئروسل
درست است که این قوطی ها از فلز ساخته شده اند اما مواد شیمیایی تحت فشار داخل آن ها باعث می شود که قوطی ها تحت عنوان “آلاینده های خانگی” تقسیم بندی شوند.

۱۱-سرامیک و سفال
چیزهایی مثل لیوان های دسته دار قهوه و گلدان های قدیمی از سفال و سرامیک ساخته شده اند.محصولات اینچنینی را چک کرده و از سالم بودنشان مطلع شوید.شاید کسی را پیدا کنید که آن ها را بازیافت نماید!

مخبر: ناشران می‌توانند سهامدار کارخانجات تولید کاغذ شوند

به گزارش ایرنا، محمد مخبر ضمن بازدید از برخی سالن‌های سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در نشستی با ناشران با تاکید بر اینکه بسیاری از مسائل و مشکلات اقتصادی کشور ریشه فرهنگی دارد، گفت: ترویج روحیه تلاش، مجاهدت و فعالیت اقتصادی در بین نسل جوان نیاز به فرهنگ‌سازی و تلاش قشر فرهنگی و ناشران دارد.

وی با تاکید بر اینکه کتاب، نشر و انتشارات یکی از پایه‌های اصلی و پیشران پیشرفت کشور است به استقبال خوب ناشران و مردم از این دوره نمایشگاه اشاره کرد و افزود: در سال‌های گذشته رشد کتاب‌های الکترونیک و مجازی در سطح کشور افزایش زیادی داشته اما مطالعه کتاب به صورت سنتی و حضور مردم در نمایشگاه‌های اینچنینی همواره جایگاه خود را بین علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی حفظ کرده است.

معاون اول رئیس جمهور در این جلسه که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز حضور داشت به تلاش‌های دولت برای حل مشکل کاغذ ناشران کتاب و مطبوعات اشاره و تاکید کرد: از ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم مصمم به حل مشکلات کاغذ در کشور بودیم که با بازسازی و ارائه تسهیلات به کارخانه‌های تولید کاغذ و همچنین اتخاذ تصمیمات برای ساخت کارخانه‌های جدید تلاش شد تا مشکل کاغذ در کشور به‌تدریج کاهش یافته و در برنامه‌ای زمان‌بندی‌شده حل شود.

کارخانه جدید تولید کاغذ با ظرفیت ۲۵۰ هزار تن در حال احداث است

مخبر با اشاره به ساخت یک کارخانه جدید کاغذ با ظرفیت ۲۵۰هزار تن در دولت سیزدهم افزود: با خریداری تجهیزات و زیرساخت‌های لازم، ساخت این کارخانه پیشرفت ۴۰ درصدی داشت که در صورت راه‌اندازی می‌تواند کاغذهای بازیافتی را نیز با تکنولوژی روز دنیا به کاغذ مناسب برای صنعت نشر تبدیل کند.

معاون اول رئیس جمهور همچنین مطرح کرد: در کنار ساخت کارخانه‌های جدید به دنبال اختصاص زمین برای کشت درختان مخصوص تولید کاغذ نیز هستیم تا برای تولید محصولات کاغذی نیاز به قطع درختان موجود نباشد.

ظرف سه سال آینده به فراوانی کاغذ خواهیم رسید

دولت آمادگی کامل دارد تا به فعالان صنعت نشر برای ایجاد یک اتحادیه یا تشکیلات قانونی نشر کمک کند و همچنین بسیاری از ناشران کشور می توانند سهامدار برخی کارخانجات تولید کاغذ کنونی یا در دست ساخت در کشور شوندوی تاکید کرد: با برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات دولت ظرف سه سال آینده به مرحله‌ای از فراوانی و کاهش بهای تمام شده کاغذ خواهیم رسید که دغدغه‌ای در این زمینه در کشور وجود نداشته باشد اما تا زمان رسیدن به این هدف باید واردات کاغذ با قیمت مناسب انجام شده و دست دلالان و سوداگران از این بازار قطع شود.

مخبر بر ضرورت ایجاد یک تشکیلات حقوقی و قانونی مختص ناشران کشور تاکید کرد و گفت: دولت آمادگی کامل دارد تا به فعالان صنعت نشر برای ایجاد یک اتحادیه یا تشکیلات قانونی نشر کمک کند و همچنین بسیاری از ناشران کشور می توانند سهامدار برخی کارخانجات تولید کاغذ کنونی یا در دست ساخت در کشور شوند.

معاون اول رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت نهضت ترجمه در کشور اضافه کرد: در حال حاضر کشور به لحاظ ترجمه آسیب‌پذیر است و در ترجمه کتب تخصصی یا عمومی دچار مشکل هستیم که این نهضت می‌تواند علاوه بر ترویج فرهنگی آثار ایرانی، در زمینه ترجمه کتب مفید خارجی پایه‌گذار نهضتی جدید در عرصه علمی و فرهنگی کشور شود.

در این نشست برخی از ناشران و فعالان صنعت نشر درخواست‌ها، مشکلات و نظرات خود را در زمینه‌های مالیاتی، حمایت از حقوق مالکیت فکری، ایجاد یک تشکیلات فرهنگی برای ناشران، کمک به جامعه زنان ناشر و تاکید بر خودکفایی کاغذ بیان کرده و از اراده جدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه تقدیر کردند.

سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۲۰ اردیبهشت آغاز به‌کار کرده و تا ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ در مصلی امام خمینی (ره) و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir ادامه دارد.

مشکلات کارخانه‌های کاغذ سازی حل می‌شود

به گزارش مدار اقتصادی، محمد مخبر در حاشیه بازدید از نمایشگاه بین المللی کتاب در جمع خبرنگاران گفت: برای دو فقره وام کارخانه کاغذسازی زاگرس در کارگروه کاغذ، تصمیم گیری و مشکل این کارخانه حل شده است.

وی ادامه داد: تامین کاغذ دغدغه جدی دولت است و برای همین کارخانه‌هایی که تعطیل شده بودند و یا با تمام ظرفیت مشغول به کار نبودند، ساماندهی شدند و مورد حمایت قرار گرفتند، ما برای مباحث فرهنگی باید یارانه بدهیم و دولت هم در خصوص مباحث فرهنگی بسیار حساس است.

معاون اول رئیس جمهور افزود: کارخانه‌های جدید تولید کاغذ هم در دست احداث داریم که امیدواریم طی ۲ تا ۳ سال آینده در حوزه کاغذ بطور کلی خودکفا شویم، البته فرآیند احداث کارخانه‌های جدید آغاز شده و برخی از آن‌ها پیشرفت ۳۰ الی ۴۰ درصدی دارد.

میثم نیلی: خودکفایی کاغذ «امریه» است/ امسال تولید کاغذ به ۸۰هزار تن می رسد

میثم نیلی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره رشد تولید داخلی کاغذ اظهار داشت: همه اجزا و ارکان دولت از شخص رئیس جمهوری تا وزیران فرهنگ و ارشاد اسلامی، صنعت، معدن و تجارت، آموزش و پرورش و معاون اول رئیس جمهوری، همه دست اندرکار هدفگذاری خودکفایی کاغذ به عنوان یک راهبرد هستند، خودکفایی کاغذ «امریه» است. همه دولت ها قبلی باید این کار را به نفع مردم انجام می دادند.

مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی افزود: دولت سیزدهم از همان آغاز فعالیت همت کرد مانند همه موارد دیگر که در دستور کار قرار داد، با همه توان و انگیزه اجرایی، خودکفایی و افزایش تولید داخلی هدف قرار داد و پیگیری می کند.

نیلی توضیح داد: آموزش و پرورش حدود ۷۰درصد از کاغذ تولیدی را برای چاپ کتاب های درسی از کاغذ تولیدی (ایران) استفاده می کند، قیمت تمام شده و نهایی کاغذی که به ناشر و فعالان صنعت نشر داده می شود نصف یا کمتر از قیمت خرید کاغذ خارجی است، باید از فعالان صنعت چاپ قدردانی کنیم که کمک می کنند قیمت محصولات به نفع فرهنگ و مردم ثابت بماند، افزایش نیابد.

همه کتاب‌های چاپ شده امکان فروش در نمایشگاه کتاب را دارند

به گزارش خبرگزاری مهر، محمد مهدی اسماعیلی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عصر سه‌شنبه ۱۹ اردیبهشت با حضور در مصلی امام خمینی (ره) از بخش‌های مختلف سی وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و غرفه‌های ناشران بازدید کرد. در این بازدید یاسر احمدوند معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و علی رمضانی؛ سخنگو و قائم‌مقام سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و جمعی از مدیران کمیته‌های این نمایشگاه حضور داشتند.

اسماعیلی با بیان اینکه سی وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با اقبال خوبی از سوی ناشران روبه‌رو شده است، گفت: در این دوره از نمایشگاه علاوه بر فروش حضوری، سامانه فروش مجازی نیز برای مخاطبان و علاقه‌مندانی که به دلایلی همچون بُعد مسافت امکان حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را ندارند راه‌اندازی کردیم. پیش‌بینی می‌کنیم این نمایشگاه با استقبال خوب مخاطبان نیز روبه‌رو شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: حدود سه هزار ناشر داخلی و صد ناشر خارجی در این نمایشگاه کتاب‌های خود را عرضه کرده‌اند. در مقایسه با دوره‌های گذشته، فضا و مساحت بیشتری برای ناشران درنظر گرفته شده است و پیشرفت فیزیکی و تدریجی بناهای مصلی امام خمینی (ره) باعث شد فضاهای بیشتری را در اختیار ناشران قرار دهیم. با هماهنگی خوبی که بین بخش‌های مختلف صورت گرفته امیدوارم فردا همزمان با آغاز سی وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مردم یک رویداد پرشکوهِ فرهنگی را تجربه کنند.

اسماعیلی گفت: از عموم مردم فرهنگ دوست کشورمان دعوت می‌کنم با حضورشان در این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، ضمن خداقوت به دست‌اندرکاران فرهنگ کشور از آخرین محصولات فرهنگی کشور بازدید و خرید کنند. در کنار کارهایی که برای عرضه و فروش کتاب در این نمایشگاه تدارک دیده شده برنامه‌های فرهنگی متنوع و فضای پرنشاط با رویکرد خانواده محوری برای خانواده‌ها نیز پیش‌بینی شده است. همچنین در این نمایشگاه برای کودکان تدارک ویژه‌ای دیده‌ایم. در این دوره فضا و مساحت بیشتری نسبت به دوره گذشته به ناشران کودک و نوجوان اختصاص پیدا کرده است.

وی افزود: در این نمایشگاه به گروه‌های مخاطب خاص مانند دانشجویان، طلاب و استادان دانشگاه یارانه اعتباری خرید کتاب اختصاص پیدا کرده است. برای این رویداد بزرگ فرهنگی به لحاظ وسعت، حجم و میزان استقبال مخاطبان نظیری در منطقه وجود ندارد. امیدوارم این نمایشگاه به یک رویداد تاریخی فرح‌بخش و تماشایی برای همه دوستداران فرهنگ و ادب کشور ما تبدیل شود.

اسماعیلی با اشاره به تعداد عناوین کتاب عرضه شده در این نمایشگاه گفت: تلاش شد تمام عناوینی که در طول سال مجوز نشر دریافت کرده‌اند امکان حضور در نمایشگاه کتاب تهران را داشته باشند. سالانه به طور متوسط بیش از نزدیک به ۱۱۰ هزار مجوز کتاب در کشور صادر می‌شود. در این نمایشگاه اغلب ناشران مهم حضور دارند و ناشرانی که امکان حضور نداشتند در بخش مجازی این نمایشگاه کتاب‌های خود را عرضه کرده‌اند. به دلیل راه‌اندازی بخش مجازی نمایشگاه کتاب، می‌توان گفت که هیچ کتاب چاپ شده‌ای نیست که امکان فروش در فضای نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را نداشته باشد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسیدگی به مساله کاغذ را اهتمام ویژه دولت سیزدهم دانست و افزود: آخرین جلسه کارگروه کاغذ با ریاست معاون اول رئیس جمهور یک‌شنبه (۱۸ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲) برگزار شد. مدیرعامل بانک‌ها و مدیران مجموعه‌های صنعتی تولید کاغذ برای حل مستقیم مسائل کاغذ رو به رو هم نشستند تا مسائل را حل کنند. امیدوارم سال ۱۴۰۲ جشن خودکفایی تولید کاغذ داخلی برای حوزه تحریر و نشر را پیش رو داشته باشیم. برای رسیدن به این هدف همه تدارکات انجام شده و همه برای تحقق آن مصمم هستند. قیمت تولید کاغذ داخلی نسبت به کاغذ خارجی حدود ۳۰ درصد کاهش دارد. اگر بتوانیم کاغذ با کیفیت در اختیار ناشران قرار دهیم قیمت تمام شده کتاب هم کاهش پیدا می‌کند.

اسماعیلی در خصوص بازدیدکنندگان سی وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: سال گذشته حدود ۵ میلیون نفر از نمایشگاه بازدید کردند. پیش‌بینی می‌کنیم امسال با اتفاقات و تمهیدات خوبی که داشتیم نسبت به سال گذشته حدود ۲۵ درصد افزایش مخاطب را داشته باشیم. این رکورد تاریخی خواهد بود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: صنعت نشر ایران در سال‌های اخیر رشد بسیار خوبی داشته است. ما در حوزه کتاب و نمایشگاه‌های کتاب حضور قوی را در منطقه داریم. در سال گذشته از جمهوری اسلامی ایران برای حضور در اکثر نمایشگاه‌های مهم منطقه دعوت شده بود. ما معتقدیم حوزه نشر از مزیت‌های مهم ما در حوزه اقتصاد فرهنگی است و نسبت به این موضوع اهتمام ویژه‌ای داریم. امیدواریم بتوانیم به بهانه نمایشگاه کتاب، دیپلماسی فرهنگی را گسترش دهیم.

رشد هشت برابری تولید کاغذ در سال ۱۴۰۱؛ حرکت شتابان به سوی خودکفایی کاغذ تحریر

به گزارش ایلنا، محمد مخبر در این جلسه که با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از بانک های عامل و کارخانجات تولید کاغذ برگزار شد، با اشاره به آغاز به کار نمایشگاه بین المللی کتاب در پایان هفته و دغدغه های ناشران و مطبوعات در خصوص کاغذ، حرکت به سمت خودکفایی در تولید کاغذ را یک ضرورت مهم خواند و با توجه به رشد هشت برابری تولید کاغذ در سال گذشته، اظهار امیدواری کرد با توسعه زیرساخت های لازم هرچه زودتر بتوان به این مطالبه دیرینه جامه عمل پوشاند.

وی در این جلسه با اشاره به گزارش های ارائه شده درباره مسائل و مشکلات شرکت های تولید کننده کاغذ، از بانک های عامل خواست تسهیلات مورد نیاز جهت تولید کاغذ حوزه نشر ، مطبوعات و آموزش و پرورش با اولویت تخصیص داده شود.

معاون اول رییس جمهور همچنین با اشاره به عدم ایفای تعهدات از سوی یکی از شرکت های وارد کننده کاغذ، وزارت صنعت، معدن و تجارت را هم مکلف کرد برخورد قانونی با این شرکت انجام و زمینه ترخیص کالای موجود از گمرکات فراهم شود.

همچنین در این جلسه گزارشی از روند پیشرفت مصوبات جلسه پیشین کارگروه ارائه و تصمیماتی در راستای رفع مسائل پیش روی تولید کاغذ و تامین کاغذ آموزش و پرورش و حوزه نشر و مطبوعات اتخاذ شد.

برخورد قانونی با شرکت وارد کننده کاغذ که تعهدات خود را کامل انجام نداده و فراهم شدن زمینه ترخیص کاغذ وارداتی از گمرک، قرار گرفتن کاغذ تحریر و خمیر کاغذ در گروه کالایی یک و تامین با اولویت ارز نیمایی کالاهای ثبت سفارش شده از سوی بانک مرکزی از جمله تصمیمات اتخاذ شده در این جلسه بود.

در این جلسه همچنین مقرر شد بانک ملی ایران سرمایه در گردش لازم را برای کارخانه تولید کاغذ مازندران تامین کرده و شرکت تولید کاغذ پارس نیز متعهد شد ۲۵ هزار تن کاغذ با قیمت تعیین شده از سوی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان تولید و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز این میزان کاغذ را خریداری کند.

گزارشی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این جلسه درخصوص وضعیت تولید کاغذ ارائه شد که بر اساس آن سال ۱۴۰۰ میزان تولید کاغذ در کشور ۵ هزار تن بود که این میزان در سال ۱۴۰۱ به ۴۰ هزار تن رسیده است. این میزان تولید باعث شده که ۷۰ درصد نیاز به کاغذ آموزش و پرورش و ۲۰ درصد از نیاز حوزه نشر و مطبوعات از محل تولید داخل تامین شود. بر اساس این گزارش پیش بینی می شود با توجه به برنامه ریزی های صورت گرفته و تعهداتی که شرکت های تولید کاغذ در کشور برعهده گرفته اند تا پایان سال جاری نیز کل نیاز به کاغذ آموزش و پرورش و ۵۰ درصد از نیاز حوزه نشر و مطبوعات از ظرفیت تولید داخل تامین شود و با ادامه روند فعلی در سال آتی خودکفایی در تامین کاغذ صورت گیرد.

پیچ و خم صادرات کاغذ بسته‌بندی

به گفته رئیس سندیکای کاغذ و مقوا در حالی که سالانه ظرفیت صادرات ۷۰۰ هزار تن کاغذ بسته وجود دارد، صادرات سالانه این محصول حدود ۸۰ هزار تن است.

ابوالفضل روغنی گلپایگانی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه تولید سالانه کاغذ بسته‌بندی حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن است، گفت: حدود ۹۰۰ هزار تن مصرف داخلی است، بنابراین اگر بازار صادراتی باز باشد، امکان صادرات حدود ۷۰۰ هزار تن کاغذ بسته‌بندی وجود دارد.

وی افزود: صادرات کاغذ در سال گذشته حدود ۸۰ هزار تن بوده که عمدتا بسته بندی بوده و بازار هدف هم عراق و افغانستان بوده است،

اما به گفته رئیس سندیکای کاغذ و مقوا موانع صادرات و مسائل ارزی، جدی است که باعث شده صادرات مناسبی نداشته باشیم. همچنین ثبات قوانین در بخش صادرات وجود ندارد و در مواردی که صادرکنندگان بازارسازی کرده‌اند ناگهان با یک بخشنامه مانع ایجاد می‌شود.

روغنی گلپایگانی همچنین گفت که ترکیه، عراق، افغانستان، کشورهای سی‌ آی اس و حتی اروپا می‌توانند مقاصد صادراتی ایران باشند. چراکه از تکنولوژی روز دنیا در این صنعت استفاده می‌شود.

نامه‌نگاری ارشاد با بانک مرکزی برای تسریع در تخصیص ارز به کاغذ/ برخی ارز ۲۸ هزار تومانی گرفتند

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسش تسنیم، درباره موانع و مشکلات اختصاص ارز برای واردات کاغذ مورد نیاز نشر گفت: برخی از واردکنندگان کاغذ در ثبت سفارش‌ها برای زمان تخصیص ارز مشکلات دارند. همچنین در زمینه عدم امکان جابجایی نوع ارز مسائلی مطرح است؛ در نتیجه مکاتبه‌ای با بانک مرکزی انجام شد تا در تخصیص ارز تسریع شود و همچنین امکان تبدیل نوع ارزها وجود داشته باشد.

وی افزود: اخیراً برخی از واردکنندگان ارز ۲۸ هزار تومانی برای واردات کاغذ دریافت کرده‌اند.

معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره درباره میزان اعتبار یارانه‌های نمایشگاه در سال ۱۴۰۲ گفت: هرسال یارانه نخبگانی داریم که به دانشجویان، طلاب و استادان دانشگاه‌ها اختصاص داده می‌شود، این یارانه به اندازه سال گذشته تدارک دیده شده تا اختصاص پیدا کند. تلاش می‌کنیم با گفت‌وگو و مذاکرات منابع بیشتری در اختیار قرار بگیرد. امیدواریم تا روز نخست نمایشگاه این منابع دراختیار قرار بگیرد تا بتوانیم مبلغ را افزایش بدهیم.

رئیس نمایشگاه کتاب به افزایش قیمت کاغذ و کتاب اشاره و اضافه کرد: با توجه به این افزایش قیمت، لازم است یارانه‌ها را افزایش دهیم، امیدوارم منابع لازم در اختیار قرار بگیرد، تا بتوانیم یارانه‌ها را افزایش بدهیم.

وی با بیان این مطلب که امسال بخشی از یارانه‌ها به خرید از کتاب‌فروشان اختصاص پیدا می‌کند، گفت: این یارانه جدای از یارانه ناشران است، البته مبالغ نهایی نشده چرا که در حال جذب مبلغ بیشتری هستیم.

معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به کمبود بودجه یادآور شد: با رقمی که در لایجه بودجه مصوب شده نمی‌توان حتی نمایشگاه استانی برگزار کرد، در نتیجه لازم است نمایشگاه کتاب مشارکت و حمایت بگیرد تا بتواند نمایشگاه را در زمینه یارانه و هزینه‌های جنبی به نحو مطلوب اجرا کند.

وی با بیان اینکه تلاش هایی در این زمینه انجام شده است، ادامه داد: وزارتخانه در سطوح مختلف تلاش می‌کند، دولت و شرکت‌های دولتی همراهی می‌کنند و مذاکرات انجام می‌شود، امیدواریم سهم بخش یارانه‌ای هم توسعه پیدا کند؛ زیرا نمایشگاه هزینه‌های پشتیبانی و اجرایی دارد. اخبار خوب بعد از قطعی شدن اعلام خواهد شد.

احمدونددرباره حضور کتاب‌فروشان در بخش مجازی نمایشگاه نیز گفت: سال اولی است که کتاب‌فروشان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب حضور خواهند داشت؛ به همین دلیل تعدادی از مخاطبان تحلیل درستی از این مسئله ندارند، فعالیت کتاب‌فروشان در نمایشگاه تاکنون آزموده نشده و باید اجرای آن را ببینیم تا بتوانیم نقاط قوت و ضعف آن را ارزیابی کنیم.

به گفته معاون فرهنگی ارشاد؛ حضور ناشران در بخش مجازی کمک‌کننده است؛ البته کتاب‌فروشان غرفه ندارند و در بخش مجازی فعال هستند.

وی درباره برخی نگرانی ها از احتمال دو نرخی شدن فروش کتاب توسط ناشر و کتاب‌فروش، گفت: ممکن است در سایت نمایشگاه کتاب کالا با دو نرخ ارائه شود، نمایشگاه کتاب هم بازاری است مانند بازارهای دیگر و ممکن است در خیلی از بازارها کالاهای دو نرخی وجود داشته باشد؛ این روند دلایلی دارد. برای مثال ممکن است به دلیل سالِ نشر یا تغییر قیمتی که ناشران دادند، قیمت کتابی که کتاب‌فروش ارائه می‌دهد با قیمت ناشر در نمایشگاه مجازی کتاب متفاوت باشد. این مسائل در نرم‌افزار قابل مدیریت است. تلاش این است که چنین آشفتگی‌هایی در نمایشگاه کتاب وجود نداشته باشد و مردم با کالای دو نرخی مواجه نشوند. ملاک، قیمت‌گذاری است که ناشر انجام می‌دهد.

تخصیص ارز ارزان؛ به اسم کاغذ به نفع دیگرانسلولوزی

رئیس سندیکای کاغذ و مقوا با بیان اینکه مصرف کاغذ تحریر ۲۸۰ تا ۳۸۰ هزار تن اعلام می‌شود،گفت: اما به نظر من رقم کمتری است؛ زیرا به دلیل تخصیص ارز ارزان‌تر به واردات این محصول، برای مصارف دیگر مثل کاغذ ساندویچ، جعبه شیرینی و بسته‌بندی مجدد و صادرات به کشورهای همسایه استفاده می‌شود.

ابوالفضل روغنی گلپایگانی در نشست خبری با بیان اینکه کاغذ از لحاظ شاخص‌های توسعه یافتگی یکی از موارد مهم است، اظهار کرد: چین اولین تولیدکننده کاغذ در دنیا است و به لحاظ ماشین سازی هم وضعیت مناسبی دارد. همچنین سرانه مصرف کاغذ در ایران ۲۲ کیلوگرم، اروپا ۵۸ کیلوگرم و آمریکا و اسکاندیناوی ۱۸۰ کیلوگرم است. همچنین کل تولید کاغذ در دنیا ۳۸۰ میلیون تن است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر مجوز تولید دو میلیون و ۴۰۰ هزار تن کاغذ (به جز تیشو) در کشور وجود دارد که یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن تولید می‌شود، گفت: مصرف سالانه کاغذ بسته بندی ۹۰۰ هزار تن است. مصرف کاغذ تحریر نیز ۲۸۰ تا ۳۸۰ هزار تن اعلام می‌شود، اما به نظر من رقم کمتری است. در سال‌های اخیر به این میزان واردات انجام شده،اما به دلیل تخصیص ارز ارزان‌تر به واردات این محصول ، برای مصارف دیگر مثل کاغذ ساندویچ، جعبه شیرینی و بسته‌بندی مجدد و صادرات به کشورهای همسایه استفاده می‌شود.

پیش اظهاری در مصرف کاغذ تحریر

رئیس سندیکای کاغذ و مقوا با بیان اینکه در بخش کاغذ تحریر دولت به دنبال خودکفایی است، گفت: تاکنون ظرفیت ۱۴۰ هزار تن تولید کاغذ تحریر در کشور ایجاد شده، اما تولید کاغذ ۴۰ تا ۵۰ که عمده آن در شرکت مازندران که با آموزش و پرورش قرارداد تولید کاغذ کتاب‌های درسی را دارد، انجام می‌شود. در اصل دولت با بالا رفتن نرخ ارز و مشکلات مربوط به واردات، کمک کرد این واحد به چرخه تولید برگردد. حدود دو تا ۳۰۰۰ تن نیز در سایر شرکت‌ها تولید می‌شود. تولید کاغذ تحریر در سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۳ بالاترین میزان، معادل ۶۰ تا ۸۰ هزار تن بود، اما بعد از آن افت شدید داشت و در نهایت سال قبل با قرارداد واحد مازندران با آموزش و پرورش دوباره تولید به ۴۰ تا ۵۰ هزار تن افزایش یافت.

وی افزود: اما روی موضوع خودکفایی در همه محصولات مسئله وجود دارد، چرا که به لحاظ اقتصادی درست نیست. برای خودکفایی در هر بخش باید به منابع و مزیت‌ها نگاه کرد که در کاغذ تحریر صاحب مزیت نیستیم، چون باید خمیر وارد کنیم. به طور کلی با واردات کاغذ تحریر برای تنظیم بازار موافقم اما باید نیاز واقعی به کاغذ تحریر بدون تاثیر از رانت و فشار سیاسی مشخص شود و بعد راجع به تولید تصمیم گیری کنیم.

او درباره تغییرات نرخ کاغذ تحریر در سال‌های اخیر با بیان اینکه قیمت کاغذ هم تابعی از سایر متغیرها است، گفت: با توجه به اینکه بالای ۷۰ درصد کاغذ تحریر وارداتی و تابع نرخ ارز است، البته معمولا کاغذ ارز ارزان‌تر دریافت می‌کند. در زمان تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به کاغذ هم مسائلی پیش آمد و در اصل به اسم کاغذ به نفع دیگران بود تا جایی که بخش زیادی از آن کاغذها بسته بندی مجدد و به عراق و افغانستان صادر می‌شد.

واردات کاغذ، مافیا دارد؟

وی در پاسخ به اینکه آیا در بخش واردات کاغذ مافیا وجود دارد؟ گفت: شخصا با مافیاسازی و سلطان‌سازی زاویه دارم، اما هستند کسانی که به بخش‌هایی متصل هستند و کاغذ وارد می‌کنند. مهم‌ترین مصرف کننده کاغذ در ایران، دولت است که از کاغذ تحریر برای تولید کتاب‌های درسی و غیره استفاده می‌کند. همچنین برخی واحدهای مربوط به کتاب‌های کمک درسی، ارز دریافت کردند و به اسم کنکور تجارت کاغذ کردند. به طور کلی ارز چندنرخی، رانت ایجاد می‌کند و ارز ارزان‌تر هم سر سفره مصرف کننده برنمی‌گردد. بنابراین موافق ارز تک نرخی هستم، اما چون فشار زیادی به مردم وارد می‌شود، شرایط امروز کشور آمادگی آن را ندارد.

وزارت صمت و ارشاد نیاز کشور به کاغذ تحریر را اعلام کنند

روغنی گلپایگانی با بیان اینکه مصرف واقعی کاغذ تحریر به نظر شخصی من حدود ۲۰۰ هزار تن است، تصریح کرد: درخواست ما این است که وزارت صمت و ارشاد میزان مصرف کاغذ تحریر را به به تفکیک بخش‌های مختلف اعلام کنند تا تولید با آمارها تنظیم شود.

کاهش مصرف کاغذ روزنامه

به گفته این تولیدکننده مصرف کاغذ روزنامه نیز هفت سال پیش ۱۳۰ هزار تن بود، اما به دلیل تغییر ساختار روزنامه‌ها که در دنیا هم شاهد هستیم، الآن به هشت تا ۱۰ هزار تن رسیده است.

وی با بیان اینکه در بحث واردات بین وزارت صمت و جهاد اختلاف هست، گفت: اما گاهی برای تنظیم بازار باید واردات انجام شود و با تولید انحصاری هم مخالفم که نتیجه آن بازار خودروی امروز است. اما دلیل اصلی پایین بودن تولید کاغذ در کشور، این است که قوانین بالادستی به نفع واردات است و حمایت و برنامه‌ریزی هم به اندازه کافی وجود ندارد؛ از جمله اینکه ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده به واردات تعلق نمی‌گیرد، اما بخش تولید باید آن را پرداخت کند. دلیل دیگر پایین بودن تولید کاغذ تحریر، خوب نبودن نظام بهره وری در کشور است. به طور کلی مشکلات زیرساختی اساسی برای تولید وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به مشکلات تامین آب، برق و گاز اشاره کرد.

رئیس سندیکای کاغذ و مقوا با بیان اینکه برای افزایش تولید کاغذ تحریر به حمایت دولت نیاز است، گفت: دولت باید تضمین دهد کاغذ تولیدکنندگان را می‌خرد و همچنین با توجه به قوانین حمایتی از واردات این محصول، تضمین دهد قرار نیست به صورت ناگهانی ارز به واردات تخصیص داده شود تا این کاغذها روی دست تولیدکنندگان بماند. برای مثال در سال‌های اخیر واحدی که در بندر امیر آباد فقط برای تولید کاغذ تحریر تولید شده بود، به دلیل عدم حمایت به سمت تولید کاغذ بسته بندی رفت.

کاغذ بسته‌بندی صادر می‌کنیم

وی در ادامه با بیان اینکه در بخش کاغذ بسته بندی از واردکننده به صادرکننده تبدیل شده‌ایم، تصریح کرد: صادرات کاغذ بسته بندی در سال‌های اخیر به اروپا هم انجام شده، اما موانع صادراتی و مشکلات دیپلماسی اقتصادی وجود دارد و تحریم مانع صادرات به اروپا است. صادرات کاغذ در سال گذشته حدود ۸۰ هزار تن بوده که عمدتا بسته بندی بوده و بازار هدف هم عراق و افغانستان بوده است، اما در سال های قبل به اروپا و ترکیه هم صادر می‌کردیم. ترکیه مصرف کننده بزرگی بود، اما در سال‌های اخیر دو واحد ساخت که یکی از آن‌ها در زلزله از بین رفت.

روغنی گلپایگانی درباره وضعیت تامین مالی این صنعت نیز گفت: یکی از مسائل دریافت ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده از واردات ماشین آلات است که قبلا دریافت نمی‌شد. درباره تامین مالی نیز بخاطر سیاست‌های انقباضی، سال گذشته وضعیت مناسب نبود. بنابراین سال گذشته تولید گران‌تر و تامین مالی سخت تر شده بود. اما امسال تازه شروع شده و نمی‌توان قضاوت کرد. در حال حاضر واردات کاغذ تحریر، ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی دریافت می‌کند، اما تخصیص آن بسیار سخت و طولانی است و پنج ماه هم طول می‌کشد. سیاست بازگشت ارز هم مشکلاتی برای صادرکنندگان و تولیدکنندگان ایجاد می‌کند.

به گفته وی سال گذشته تولید کاغذ بسته بندی رشد داشت، اما میزان آن کم بود که دلیل آن جنگ روسیه و اوکراین است. روسیه مهد تولید خمیر کاغذ در دنیا است که در سال گذشته بخاطر تحریم‌ها، اروپایی‌ها محصولات این کشور را نخریدند و این محصولات با واسطه به ایران آمد و بازار ایران را بهم ریخت. بنابراین سال قبل برای بازار کاغذ بسته بندی، سال خوبی نبود.

سهم قیمت کاغذ در مصرف کتاب ناچیز است

وی در ادامه با بیان اینکه دعوای قدیمی بین تولیدکنندگان و ناشران در رابطه با تاثیر قیمت کاغذ بر مصرف کتاب وجود دارد، گفت: سهم قیمت کاغذ در قیمت تمام شده کتاب ۲۰ تا ۲۵ درصد و مابقی مربوط به جلد، ویراستار، چاپ و غیره است. به طور کلی کتاب خواندن یک عادت فرهنگی است. من در این زمینه تخصص ندارم، اما طبق اعلام وزارت ارشاد، سرانه مطالعه در ایران ۱۰ تا ۱۲ دقیقه است که به نظر می‌رسد عامل آن گرانی نیست.